Natuurlijk biljarten: is leren zien!

Van Kijken naar zien

Toen ik stopte met werken, ben ik meer gaan fietsen en wandelen in mijn directe omgeving. Ik keek altijd wel om me heen, maar pas toen ik écht de tijd nam, begon ik de natuur te zien. Eerst zag ik alleen bomen en struiken, maar al snel ontdekte ik de details: de nerven van een blad, de kevers die zich verscholen onder een stukje schors, de rupsen die zich voorbereidden op hun metamorfose. Waar eerst alleen groen was, zag ik een levendig ecosysteem vol beweging en samenhang. Libellen en waterjuffers? Eerst had ik geen idee. Nu herken ik ze bijna direct en kan ik ze bij naam noemen. Alsof ik een natuurgeleerde ben. Wat een voldoening geeft dat!

We wonen in een gebied met een uitzonderlijke biodiversiteit. Binnen een straal van tien kilometer hebben we zee, strand, duinen, bossen, polders, sloten, kanalen en zelfs pieren. Waar in Nederland vind je zo’n verscheidenheid op zo’n korte afstand? Het is net een natuurdocumentaire, maar dan in het echt. Geen voice-over, maar je eigen ontdekkingen.

In de afgelopen jaren heb ik al meer dan 40 soorten libellen gezien, tientallen vlinders en honderden verschillende soorten paddenstoelen. (Als je me niet gelooft: ik heb foto’s!) Het ontdekken van een nieuwe soort voelt als het leren van een schitterende verzamelstoot, een klein meesterwerkje dat uit jezelf komt. En dat brengt me meteen bij het biljarten. 

Zicht op biljarten

Bij biljarten heb ik precies dezelfde ontwikkeling doorgemaakt. Bij aanvang was ik als een beginnende natuurontdekker: ik zag alleen de bal die ik moest raken. Een simpele carambole, rechttoe rechtaan. Maar langzaam begon ik verder te kijken. Wat gebeurt er ná de stoot? Welke aanspeeldikte en draaiing zorgen ervoor dat de ballen gaan waar ik ze hebben wil? Snelheid, richting, positie, het werd steeds moeilijker, maar ook veel boeiender. 

Mijn eerste series van 10, 20 en zelfs 30 caramboles gaven me hetzelfde gevoel als het ontdekken van een nieuwe soort in mijn omgeving: ik had mezelf uitgedaagd en ik had iets bereikt. Maar ik ben er nog lang niet. Qua biljarten heb ik nog een lange weg te gaan, zoals een beginnende vogelspotter die na een jaar nog steeds niet kan zeggen wat voor soort vink er in de boom zit. Soms zie ik mijn bal wegspringen alsof het mijn favoriete libel is die een onverwachte bocht maakt. Als het misgaat, dan is het gewoon een mooi leermomentje. En bij biljarten, net zoals in de natuur, zijn dat de momenten waar je het meeste van opsteekt. 

De magie van het onverwachte

En dan is er nog die magische verrassing van het onverwachte. Je denkt een simpele stoot te geven, en opeens maakt de bal een onverwachte curve, tikt net die andere bal aan en komt precies goed terecht. Het is als een plotselinge windvlaag die de bladeren op laat waaien en ineens staan daar de mooiste knalrode kelkzwammen ooit. En die verrassing maakt het nog spannender. 

Delen maakt het mooier

Wat het nog mooier maakt, is het delen van die ontdekkingen. Ik herinner me mijn eerste ontmoeting met de putter, een vogel die ik altijd wel kende van het beroemde schilderij van Carel Fabritius, maar toen ik hem in het echt zag, was ik stomverbaasd. Hebben wij in Nederland echt vogels met zulke schitterende kleuren? Het was mijn moment van natuurshock, zoals je dat kunt ervaren bij het leren van een nieuwe biljartstoot. Sindsdien ben ik niet meer alleen gaan kijken, maar ben ik gaan zien. Iedere keer als ik nu een putter zie, zie ik de details die ik vroeger over het hoofd zag: de felle kleuren, de speelse bewegingen. Het was het begin van mijn 'natuurlijke kijk-moment'.

In biljarten is het net zo. Het kijken naar goede spelers heb ik altijd wel gedaan, maar nu probeer ik van hen te leren door meer oog te hebben voor de details. Zo heb ik onder meer lange trekstoten leren maken (lukken nog niet altijd, maar ik loop er niet meer voor weg). En het mooiste? Samen dingen ontdekken geeft een extra dimensie. Een bijzondere vogel waarnemen is leuk, maar hem delen met iemand anders maakt het nog specialer. In het biljarten is dat net zo: een mooie stoot maken voelt goed, maar samen met anderen de sport beleven, leren van betere spelers, kennis doorgeven, dat maakt het nóg waardevoller. 

Libel en libre: meer overeenkomsten dan je denkt

Nooit gedacht dat een libel en libre zoveel gemeen zouden hebben:

1. Vrijheid in beweging. Een libel zweeft sierlijk door de lucht, net zoals een bal in een goed gespeelde stoot soepel over het laken glijdt. Beide vereisen controle, inzicht en een gevoel voor richting.
2. Oog voor details. Om een libel te herkennen, moet je letten op subtiele verschillen in kleur, vleugelstand en gedrag. Bij libre is dat net zo: een klein verschil in aanspeeldikte of snelheid kan het hele verloop van je beurt veranderen.
3. Vooruitdenken. Een libel jaagt strategisch, kiest de juiste hoek en snelheid om zijn prooi te vangen. Een biljarter doet hetzelfde bij een serie caramboles: vooruitkijken, positie inschatten en met precisie toeslaan. 
4. Onverwachte schoonheid. Soms zie je ineens een libel schitteren in de zon op een onverwachte plek. Net zoals een biljartbal soms een verrassend mooie oplossing vindt en toch die carambole maakt die je niet zag aankomen.
5. En bovenal: Hoe beter je kijkt, hoe mooier het spel wordt. 

Dus of je nu een biljarter bent die wat vaker naar buiten zou kunnen kijken, of een natuurliefhebber die eens een keu zou kunnen oppakken, ontdek de schoonheid van de details. Wie goed kijkt, ziet overal magie: op het groene laken en in de natuur om de hoek. De wereld ligt vol verborgen juweeltjes, of het nu een perfect uitgevoerde stoot is of een vlinder die je nog nooit eerder zag. Wie de tijd neemt om te leren kijken, zal steeds meer zien, en vooral genieten.

Bekijk ook de foto’s onderaan deze pagina
Hier zie je een selectie van libellen, vlinders en andere soorten die je in onze eigen omgeving kunt tegenkomen. En wie weet: binnenkort herken jij ze ook met gemak.

Zelf iets moois meegemaakt aan de tafel of in het veld?

We nodigen je van harte uit om jouw verhaal of ervaring in te sturen voor onze rubriek "Column". Of je nu schrijft over een bijzondere biljartwedstrijd, een vogel op het biljartlaken (het gebeurt!) of een les uit het spel, stuur je bijdrage naar de penningmeester.